Suplementacja w PCOS – jak leczyć naturalnie zespół policystycznych jajników?

Suplementacja w PCOS jest kluczowym aspektem, na który trzeba zwrócić uwagę. Pomoc dietetyka klinicznego specjalizującego się w zaburzeniach hormonalnych wydaje się być nieoceniona, gdyż jest w stanie prawidłowo dobrać suplementację. W tym artykule przedstawię najskuteczniejsze suplementy w PCOS, które z powodzeniem stosują moje klientki i kursantki, którym udało mi się pomóc pozbyć PCOS i jego objawów raz na zawsze.

PCOS, czyli zespół policystycznych jajników to obecnie jedno z najczęstszych schorzeń endokrynologiczno-ginekologicznych u kobiet. Objawy PCOS obejmują np. nieregularne miesiączki, brak owulacji, niepłodność, trądzik, hirsutyzm, niski poziom energii, słaba koncentracja i niskie libido. Wszystkie te objawy mają podłoże hormonalne. W PCOS charakterystyczne są wysokie stężenia hormonów męskich (tzw. androgenów), które mocno zaburzają funkcjonowanie cyklu miesiączkowego i powodują kaskadę objawów.

Jakie składniki odżywcze są ważne w diecie kobiet z PCOS?

W zasadzie odpowiedź na pytanie: „Jakie składniki odżywcze są ważne w diecie kobiet z PCOS?” brzmi: WSZYSTKIE. Przez to, że PCOS dotyczy naprawdę wielu obszarów w naszym organizmie każdy składnik odżywczy będzie istotny. Na pewno trzeba zwrócić uwagę na takie składniki jak cynk, magnez, jod, żelazo, witaminę B12 i kwas foliowy (foliany). Dlatego pełnowartościowa i odżywcza dieta będzie podstawą dla zapewnienia odpowiednich ilości tych składników. W wielu przypadkach konieczna będzie także suplementacja, bo nie jesteśmy w stanie dostarczyć z dietą odpowiednich ilości np. witaminy D czy jodu.

W diecie u kobiet z PCOS powinny występować źródła białka (najlepiej w każdym posiłku), zdrowych tłuszczów, np. oliwa z oliwek, awokado i olej z awokado, orzechy (nie tylko ziemne – ziemne właściwie w najmniejszej ilości), pestki (np. pestki dyni, które mogą być kolejną cegiełką dla obniżenia testosteronu w PCOS) i nasiona (np. siemię lniane).

Nie należy zapominać o warzywach i owocach (ok. 600 g warzyw i 200 g owoców dziennie) a także zamienić oczyszczone węglowodany (tj. kajzetki, białe pieczywo, makarony, słodycze) na te razowe (np. chleb żytni, makarony ze strączków czy kasza gryczana). 

Więcej o diecie w PCOS i przykładowy jadłospis znajdziesz w innym artykule.

Jak suplementacja może wspomagać leczenie PCOS?

Kluczową sprawą, jeśli chodzi o PCOS, jest pytanie – skąd wzięły się problemy z owulacją i podniesionymi androgenami? Wg mojej praktyki, a także opracowań innych specjalistów aktywnie pracujących z kobietami z tym zaburzeniem, PCOS to jedynie wierzchołek góry lodowej. Musiał wystąpić jakiś czynnik, który spowodował wytrącenie organizmu z równowagi hormonalnej. Tych czynników jest wiele, niektóre z nich widać na grafice:

Istnieją też dowody naukowe na to, że na rozwój PCOS może wpłynąć to, co działo się w naszym życiu płodowym i wczesnym dzieciństwie. Na to wpływu nie mamy, ale tak czy siak mamy wpływ na przebieg PCOS i na to, czy męczymy się z objawami PCOS czy PCOS jest w remisji i cieszymy się zdrowiem hormonalnym.

Jaką rolę odgrywa suplementacja w leczeniu PCOS?

Suplementacja w PCOS jest ważnym aspektem terapii tego schorzenia. Niestety, ale gdy doszło już do niedoboru składnika (np. witaminy B12) w praktyce nie da się go zrównoważyć samą dietą. Wyjątkiem jest niski poziom ferrytyny i niedobory żelaza, gdzie po suplementację sięgamy w ostateczności i najpierw trzeba uzupełnić dietę w ten składnik (np. wołowina, wątróbka, koktajle dla żelaza). 

Poza podstawowymi składnikami odżywczymi mamy szereg badań pokazujących korzystny wpływ na PCOS ziół i innych substancji, których po prostu nie jesteśmy w stanie dostarczyć w odpowiedniej ilości z dietą, bo występują w diecie w małych ilościach (np. inozytol, kurkumina).

Moim zdaniem suplementacja w PCOS jest kluczowa dla osiągnięcia remisji PCOS. Musi być jednak poprowadzona mądrze i bazować na dobrej jakości suplementach diety. Niestety, rynek suplementów “ma swoje za uszami” i pierwsze lepsze preparaty mogą się w ogóle nie sprawdzić, a nawet zaszkodzić (przez np. niepotrzebne i szkodliwe składniki).

Suplementację w PCOS łącznie z przykładowymi preparatami, dawkami i gotowymi protokołami omówiłam szczegółowo w moim bestsellerowym kursie: Pożegnaj PCOS, z którego skorzystały już setki kobiet!

Jakie suplementy diety są korzystne dla kobiet z PCOS? /Jakie suplementy przy PCOS są najskuteczniejsze?

Jak suplementacja inozytolem wpływa na PCOS?

Inozytol to najlepiej przebadany suplement w PCOS. Jego suplementacja może przyczynić się do poprawy zdrowia metabolicznego u kobiet z PCOS, które jednocześnie mają insulinooporność. W tym przypadku będzie wsparciem dla obniżenie stężenia glukozy i insuliny we krwi, a także testosteronu czy cholesterolu. Najwięcej danych naukowych mówi o korzystnym wpływie inozytolu w PCOS, jeśli kobieta będzie przyjmować go 2-4 g dziennie (w mojej praktyce polecam 4 g dziennie).

Więcej o inozytolu znajdziesz w innym artykule na moim blogu. https://kbednarska.pl/korzysci-inozytolu-w-leczeniu-pcos-wszystko-co-musisz-wiedziec/ 

Jak suplementacja NAC wpływa na PCOS?

NAC, czyli N-acetylocysteina to pochodna aminokwasów, która również dostała dobrze przebadana wśród kobiet z PCOS. Okazuje się, że suplementacja NAC znacznie poprawia insulinowrażliwość, sprzyja owulacji u kobiet z PCOS, poprawia jakość komórki jajowej oraz jest silnym antyoksydantem (dzięki temu, że jest prekursorem glutationu). NAC może też przeciwdziałać poronieniom. 

Jak suplementacja cynkiem wpływa na PCOS?

Cynk jest niesamowitym suplementem, bez którego nie sposób wyobrazić sobie skutecznej suplementacji w PCOS. Jest naszym naturalnym blokerem androgenów, czyli obniża poziom testosteronu u kobiet z PCOS (jeśli jest podwyższony), a także reguluje pracę przysadki mózgowej, czyli normalizuje hormony przysadkowe tj. LH (często podwyższony u pacjentek z PCOS w stosunku do FSH). Dba także o skórę (sprzyja redukcji trądziku) i włosy. 

Jak suplementacja magnezem wpływa na PCOS?

Magnez to moim zdaniem obowiązkowa suplementacja w zasadzie dla wszystkich osób, które żyją w XXI wieku. Wszystko dlatego, że codzienne stresy skutecznie wypłukują magnez z naszego organizmu. W kontekście PCOS niedobory magnezu powodują pogorszenie insulinooporności, lipidogramu. Wiążą się z problemami z owulacją i nieregularnymi miesiączkami. Poza tym, magnez poprawia także samopoczucie, poziom energii i dba o dobry sen. 

W zaburzeniach hormonalnych najczęściej pracuję na diglicynianie magnezu i taurynianie magnezu (UNS KasiaB10 -10% w ramach współpracy). Pamiętaj, żeby nie kupować tlenku magnezu, który ma bardzo niską wchłanialność (czytaj etykiety!). Uważaj też na magnez zarejestrowany jako lek, gdyż one często mają okropne składy. Mówiłam o tym więcej w filmie na moim Instagramie.

Jak suplementacja witaminą D wpływa na PCOS?

Udowodniono, że kobiety z PCOS z niedoborami witaminy D mają gorsze zdrowie metaboliczne. Niedobory witaminy D sprzyjają m.in. wyższemu stężeniu androgenów, insulinooponości oraz nieregularnym miesiączkom. Przez to, że nie jesteśmy w stanie dostarczyć wraz z dietą witaminy D i żyjemy w takiej szerokości geograficznej, że ciężko o skórną produkcję witaminy D, koniecznie należy ją suplementować. 

Jak suplementacja omega – 3 wpływa na PCOS?

Kwasy tłuszczowe omega – 3 należą do podstawowych substancji, które powinna rozważyć kobieta z PCOS. Przede wszystkim omega – 3 to czynnik przeciwzapalny, a PCOS wiąże się z niskonasilonym stanem zapalnym, więc jest to bardzo ważne, żeby mu zapobiegać. Poza tym u kobiet z PCOS omega – 3 wiąże się z mniejszą insulinoopornością, korzystniejszym lipidogramem i niższym testosteronem. Poza tym suplementacja omega – 3 wiąże się także z bardziej regularnymi miesiączkami.

Sprawdź kwasy tłuszczowe od Norsan, na których pracuję już od wielu lat (są świetne!) i mam do nich kod w ramach współpracy: KasiaB10. 

Jak suplementacja kwasem foliowym i witaminą B12 wpływa na PCOS?

Foliany (czyli aktywny kwas foliwy) na pewno kojarzy Ci się z zapobieganiem wad cewy nerwowej u dzieci, więc powinny przyjmować go kobiety w ciąży. To wszystko prawda! Ale kwas foliowy jest potrzebny również poza ciążą, a jego niedobory pogarszają przebieg PCOS zwiększając insulinooporność i zdrowie metaboliczne kobiet z PCOS (gorszy lipidogram, wyższy testosteron).

Zarówno witamina B 12 jak i foliany są kluczowe dla obniżenia stężenia homocysteiny i w ten sposób sprzyjają również płodności. Należy pamiętać, że przyjmowanie metforminy wiąże się z niższymi poziomami B12, więc z tych przypadkach suplementacją tą witaminą jest koniecznością. Niedobory B12 mogą zwiększać stan zapalny u kobiet z PCOS.

Jak suplementacja kurkuminą wpływa na PCOS?

Kurkumina to jedna z lepiej zbadanych substancji roślinnych. To aktywna substancja kurkumy, aczkolwiek, jeśli chcemy wykorzystać jej właściwości w pełni, kluczowa jest suplementacja (sprawdź kurkuminę z UNS, na której pracuję najczęściej; z kodem: KasiaB10 -10%). U kobiet z PCOS kurkumina obniża stężenie testosteronu, obniża insulinooporność, normalizuje lipidobra. Poza tym, dba o skórę i jest potężną przeciwzapalną substancją.

Jak suplementacja ziołami wpływa na PCOS?

Jest wiele ziół, które można z powodzeniem wykorzystać w terapii PCOS. Należą do nich np. 

• lukrecja i piwonia, które obniżają testosteron i obniżają LH,
• EGCG, czyli galusan epigallokatechiny, który obniża testosteron, ale także DHEAS i pomaga zapanować nad stresem,
• wierzbownica i palma sabałowa, które obniżają testosteron, ale także silnie wpływają na obniżenie estrogenów (co jest bardzo niekorzystne), więc rzadko z nich korzystam w praktyce,
• berberyna, która ma podobne działanie do metforminy i jest bardzo pomocna przy współwystępowaniu insulinooporności. 

Jakie leki na PCOS są dostępne i jakie mają działanie?

Jakie leki hormonalne są stosowane w leczeniu PCOS?

Najczęstszą propozycją leczenia PCOS, o jakiej słyszą pacjentki jest zastosowanie tabletek antykoncepcyjnych. Niestety, ale tabletki antykoncepcyjne nie leczą PCOS, a jedynie zmniejszają jego objawy. Hamują cykl miesiączkowy, a miesiączka, która występuje w przerwie ich przyjmowania to nie miesiączka, a plamienie. Więc ich przyjmowanie daje kobiecie złudne wrażenie, że jest wszystko w porządku. Problemy zaczynają się po ich odstawieniu, gdyż wtedy najczęściej wszystkie objawy PCOS wracają razem z frustracją. A więc o leczeniu PCOS nie może być mowy, skoro PCOS wraca.

Pacjentki mogą także otrzymać propozycje wywoływania plamień (bo nie są to naturalne miesiączki) lub leków obniżających testosteron, lecz nadal bez zadziałania na przyczynę problemu (np. niedobory, niewłaściwa dieta czy styl życia). Te leki również mogą nie przynieść długoterminowego skutku.

Jakie są efekty uboczne leków na PCOS?

Niestety, ale stosowanie tabletek antykoncepcyjnych ma swoje konsekwencje. Obecnie badania pokazują, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej (zwłaszcza >3 lat) może pogorszyć insulinooporność, doprowadzić do niedoborów (np. cynku, selenu i witamina z grupy B), a także pogorszyć pracę tarczycy i wątroby, które są kluczowe dla równowagi hormonalnej). Dlatego czasem niestety stan zdrowia kobiety po zakończenia przyjmowania antykoncepcji może być gorszy niż przed jej włączeniem. Warto być świadomym.

Jeśli chcesz się przygotować do odstawienia antykoncepcji hormonalnej lub chcesz się dowiedzieć jakie ma skutki, to polecam Ci e-booka, którego napisałam w tym temacie. Znajdziesz w nim także odnośniki do badań naukowych odnośnie antykoncepcji. 

PODSUMOWANIE

Mam nadzieję, że ten artykuł jest dla Ciebie pomocny! Jak widzisz mamy sporo do zrobienia jeśli chodzi o suplementację w PCOS. Jeśli mądrze ustalisz swoją suplementację, to może być dla Ciebie prawdziwym przełomem i przełożyć się na poprawę regularności miesiączek, ograniczenie trądziku i wypadania włosów, czy nawet ograniczenie hirsutyzmu w PCOS. 

Jeśli chcesz wziąć się za swoje zdrowie na poważnie i wyleczyć naturalnie PCOS, zapraszam do kursu: Pożegnaj PCOS, po którym już nie będziesz miała wątpliwości co robić, aby raz na zawsze pozbyć się problemu jakim jest PCOS.

Bibliografia:

Amin AF, Shaaban OM, Bediawy MA. N-acetyl cysteine for treatment of recurrent unexplained pregnancy loss. Reprod Biomed Online. 2008 Nov;17(5):722-6. doi: 10.1016/s1472-6483(10)60322-7. PMID: 18983759.

Mohan A, Haider R, Fakhor H, Hina F, Kumar V, Jawed A, Majumder K, Ayaz A, Lal PM, Tejwaney U, Ram N, Kazeem S. Vitamin D and polycystic ovary syndrome (PCOS): a review. Ann Med Surg (Lond). 2023 Jun 5;85(7):3506-3511. doi: 10.1097/MS9.0000000000000879. PMID: 37427232; PMCID: PMC10328709.

Despite the heterogeneity of the studies selected, indirect benefits were observed mainly regarding the glycemic profile, such as insulin resistance reduction, lipid profile modulation (i.e. decrease in total cholesterol, triglycerides, and elevation of high-density lipoprotein), and the regulation of the androgenic profile

Nadjarzadeh A, Dehghani Firouzabadi R, Vaziri N, Daneshbodi H, Lotfi MH, Mozaffari-Khosravi H. The effect of omega-3 supplementation on androgen profile and menstrual status in women with polycystic ovary syndrome: A randomized clinical trial. Iran J Reprod Med. 2013 Aug;11(8):665-72. PMID: 24639805; PMCID: PMC3941370.

Carrasco-Cabezas M, Assmann TS, Martínez P, Cerpa L, Calfunao S, Echiburú B, Maliqueo M, Crisosto N, Salas-Pérez F. Folate and Vitamin B12 Levels in Chilean Women with PCOS and Their Association with Metabolic Outcomes. Nutrients. 2024 Jun 19;16(12):1937. doi: 10.3390/nu16121937. PMID: 38931291; PMCID: PMC11206694.

Ganie MA, Bashir R, Sehar T, Asrar M, Khan S, Baba S, Tandon N, Dhadwal V, Jyotsna V, Dwivedi SN. Impact of Prevalent Dietary Pattern on Serum Vitamin B12 Status and Its Association With Inflammation Among Reproductive Age Women. Mol Nutr Food Res. 2024 Jun;68(11):e2300315. doi: 10.1002/mnfr.202300315. Epub 2024 May 20. PMID: 38766917.

Akter T, Zahan MS, Nawal N, Rahman MH, Tanjum TN, Arafat KI, Moni A, Islam MN, Uddin MJ. Potentials of curcumin against polycystic ovary syndrome: Pharmacological insights and therapeutic promises. Heliyon. 2023 Jun 2;9(6):e16957. doi: 10.1016/j.heliyon.2023.e16957. PMID: 37346347; PMCID: PMC10279838.

Farsinejad-Marj M, Azadbakht L, Mardanian F, Saneei P, Esmaillzadeh A. Clinical and Metabolic Responses to Magnesium Supplementation in Women with Polycystic Ovary Syndrome. Biol Trace Elem Res. 2020 Aug;196(2):349-358. doi: 10.1007/s12011-019-01923-z. Epub 2020 Jan 20. PMID: 31960275.